ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΤΑΛΙΑΔΩΡΟΣ 
Άρχων Πρωτοψάλτης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως
Ψάλλει στον Ι.Ν. Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης

Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

Πρόκειται για τον μεγάλο Πρωτοψάλτη όχι μόνο της Θεσσαλονίκης, αλλά και ολοκλήρου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, για τον μεγάλο και ταλαντούχο δάσκαλο της Ρωμαίικης (Βυζαντινής) μας μουσικής, τόσο από πλευράς σύνθεσης, όσο και από πλευράς εκτέλεσης και φωνητικής έκφρασης. Είναι ο τελευταίος από τους παλαιούς μεγάλους δασκάλους, ο οποίος διακρινόταν ακόμη και όταν ζούσαν οι παλαιοί μεγάλοι. Μεγάλος, δηλαδή, μεταξύ των μεγάλων.

Τελευταία, η "Ελευθεροτυπία" φιλοξένησε συνέντευξή του στο "σαλόνι" της. Εδώ θέλω να σημειώσω ότι η παρουσίαση του άρχοντα αυτού Πρωτοψάλτου του Ιερού Ναού της Αγίας Σοφίας από τον Γιάννη Λιάπη ήταν καταπληκτική. Να ένα απόσπασμα: "Στο δεξί αναλόγιο της του Θεού Σοφίας στη Θεσσαλονίκη - Αγια Σοφιά, μια λέξη με μιάν αδιόρατη τομή, ονοματίζουνε την εκκλησία αυτή οι Θεσσαλονικείς - υπάρχει ένας λέων. Τί κι αν κρύβεται κάτω από ένα ράσο - τί κι αν δεν βρυχάται. Το αποτέλεσμα της φωνής και της παρουσίας του είναι το ίδιο. Η σιωπή. Όλα τα θηρία της ζούγκλας σιωπούν - λέγεται ότι μερικά αρχίζουν και τρέμουν. Χαρίλαος Ταλιαδώρος: Μουσικολογιώτατος Άρχων Πρωτοψάλτης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως. Ή Άρχων Πρωτοψάλτης της Θεσσαλονίκης. Οφφικιάλιος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Ή Άρχων Πρωτοψάλτης. Ή απλώς (!) Άρχων".

Ψάλλει για 56 ολόκληρα χρόνια και διακονεί την Εκκλησία σε αυτήν την θέση και βοηθά τους Κληρικούς να λειτουργούν, αλλά και τον λαό να μυσταγωγήται στα ενδότερα της εκκλησιαστικής μας παραδόσεως και λατρείας. Από 16 ετών βρίσκεται στο αναλόγιο, και μάλιστα 45 χρόνια (από το έτος 1952) είναι ο Άρχων Πρωτοψάλτης του Καθεδρικού Ναού της του Θεού Σοφίας Θεσσαλονίκης. Μια ολόκληρη ζωή και παράδοση. Δημιούργησε μια ιδιαίτερη σχολή ψαλτών, που ψάλλουν με αρχοντιά, με ύφος παραδοσιακό και σοβαρότητα.

Αξιώθηκα να τον γνωρίζω από κοντά και να εκτιμήσω όλα τα προσόντα και τα χαρίσματα που διαθέτει. Όταν ήμουν φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης ήταν δάσκαλός μου, μας δίδασκε την Ρωμαίικη (Βυζαντινή) Μουσική στην Θεολογική Σχολή. Κάθε Τρίτη διηύθυνε τον χορό των φοιτητών στην θεία Λειτουργία που γινόταν στην Ιερά Μονή της Αγίας Θεοδώρας. Και κάθε Κυριακή ανέβαινα στο αναλόγιο της Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης για να ισοκρατήσω, κυρίως όμως για να μυηθώ στα μυστικά της Ρωμαίικης (Βυζαντινής) Μουσικής.

Διατηρώ πολλές αναμνήσεις από τον καιρό εκείνο. Κυρίως εκείνο που μου έμεινε χαραγμένο στην μνήμη μου ήταν ότι από την αρχή του όρθρου ανέβαινε στο αναλόγιο και έψαλε μέσα στην κατανυκτική ατμόσφαιρα του Ιερού Ναού της Αγίας Σοφίας. Σχεδόν ήμουν από τους πρώτους που ανέβαινα στο Αναλόγιο και σιγά - σιγά έρχονταν και άλλοι. Ενθυμούμαι μερικές Κυριακές του Τριωδίου, τις ορθρινές ώρες, μέσα στο μισοσκόταδο της Αγίας Σοφίας, με τον λιγοστό κόσμο, ο Χαρίλαος Ταλιαδώρος επάνω στο αναλόγιο του Ναού να ψάλη τα καθίσματα, τον πεντηκοστό ψαλμό, τα κατανυκτικά τροπάρια "τής μετανοίας άνοιξον μοι πύλας...", τους κανόνες. Ένοιωθα τί ακριβώς είναι η Ορθοδοξία. Και μετά βίωνα την μεγαλοπρέπεια της ψαλμωδίας κατά την θεία Λειτουργία. Από τις καλύτερες αναμνήσεις των φοιτητικών μου χρόνων.

Όταν αργότερα βρέθηκα για τρία σχεδόν χρόνια στον Λίβανο πολλές φορές τα ερτζιανά κύμματα έφεραν την φωνή του Χαρίλαου εκεί για να μου κάνουν παρηγοριά και να με μεταφέρουν στην Βυζαντινή Θεσσαλονίκη, αλλά και να αναζωπυρώνουν τις φοιτητικές αναμνήσεις.

Η προσφορά του Άρχοντος Πρωτοψάλτου Χαρίλαου Ταλιαδώρου είναι μεγάλη. Παντού έχει μαθητές. Στον Λίβανο γνώρισα έναν Ρωμηό Άραβα που δεν ήξερε ελληνική γλώσσα που δεν είχε επισκεφθή ποτέ την Ελλάδα, αλλά έψαλε τροπάρια στην ελληνική γλώσσα με το ύφος του Ταλιαδώρου, που τον εκτιμούσε αφάνταστα και τον θεωρούσε δάσκαλό του, χωρίς φυσικά να τον έχει συναντήσει ποτέ. Τον άκουγε μόνο από το ραδιόφωνο και από κασσέτες. Το αναλόγιο της Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης πραγματικά έγινε φυτώριο αρίστων ψαλτών, με γνώση και ύφος, με απλότητα και μεγαλοπρέπεια, με λεπτότητα και αρχοντιά.

Συνήθως γράφει στα μουσικά του κείμενα: "ψαλώ τω Θεώ μου έως υπάρχω".

Να ζήσης αγαπητέ δάσκαλε Χαρίλαε. Να ψάλης με την γλυκειά, δυνατή και αγήραστη (όχι όμως και αγέραστη) φωνή σου για πολλά ακόμη χρόνια. Έχεις ταυτισθή με την Θεσσαλονίκη. Είσαι ένα εκλεκτό κομμάτι της Θεσσαλονίκης. Η νύμφη αυτή του Θερμαϊκού, χωρίς την παρουσία σου, για πολλούς από μας θα είναι κενή, άδεια.

Χαρίλαε, όλοι οι μαθητές σου, και είναι τόσοι πολλοί, σε ευχαριστούμε.      

ΥΜΝΟΙ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
Από τον Χαρίλαο Ταλιαδώρο
Πρωτοψάλτη του Ι.Ν. Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης

ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΕΣ ΠΡΟΣΘΗΚΕΣ

Νοέμβριος 2004:  Ι.Μ. Θεσσαλιώτιδος & Φαναριοφερσάλων
Νοέμβριος 2004:  Ο Ακάθιστος Ύμνος
Οκτώβριος 2004:  Ι.Μ. Καισαριανής , Βύρωνα & Υμηττού - Π. Σουσούνης
Σεπτέμβριος 2004:  Ιερά Μητρόπολη Πειραιώς - Αθαν. Πέττας
Αύγουστος 2004:  Γεώργιος Σπανός
Ιούλιος 2004:  30 Εισβολής & Κατοχής στην Κύπρο
Ιούνιος-Ιούλιος 2004:  Λυγία Κωνσταντινίδου
Μάιος 2004:  Γεώργιος Σύρκας (1923-2003)
Απρίλιος 2004:  Λεωνίδας Οικονόμου (1931-2004)
Φεβρουάριος 2004:  Μανώλης Χατζημάρκος
Νοέμβριος 2003:  Σπύρος Δ. Περιστέρης (1913-1998)
Σεπτέμβριος 2003:  Τρεις Διδάσκαλοι του Γένους

Copyright © 2003 [ Vocal Music by Dimitrios Houpas ]. All rights reserved